İki Kelime

Oktay Gökkoca

İKİ KELİME. Şevk ve Hırs.

Lügat şöyle tarif ediyor.

Şevk: Çok şiddetli arzu, çok istek, neş`e, moral.

Hırs: Aç gözlülük, tamahkârlık, kızgınlık, şiddetli istek, arzu.

Her ikisi de şiddetli istek, arzu içeriyor. Lakin neş’e ve kızgınlık kadar başkalar.

İki kelime. Hem çok yakın hem çok uzak. Cömertlikle israf, iktisad ile cimrilik gibi.

İki kardeş. Biri diğerine düşman. Habil ile Kabil gibi.

Birinin sunduğu kabul, diğerinin sunduğu red edilen.

Yan yana akıp ayrı denizleri besleyen iki nehir.

Biri sükûnetle akıyor, diğer hırçın.

Biri akarken besliyor etrafını, diğeri yıkıyor.

Birinde tevâzu var, diğerinde kibir.

Şevkte, şiddetli istek var, arzu var. Vazifesinin yolda olmak olduğuna inanıyor. Huzurlu, mûtedil, teslim olmuş. Biliyorki onu menzile kavuşturmak Alllah’ın işi. O işe karışmıyor. Çıktığı yolda uğradığı her durak, yola devam etmek için daha fazla moral veriyor ona. Her duraktan şükür devşiriyor. Her durak gayretini ziyadeleştiriyor.

Hırsta da şiddetli istek, arzu var. Lakin o, vazifesinin her hal ve şartta menzile ulaşmak olduğuna inanıyor. Hastalıklı bir teyakkuzla ve sabırsızlıkla kıvranıyor. Bütün sebepleri bizzat kontrol etmek arzusunda ve iddiasında. Duraklarda konaklamak istemiyor. Acelesi var. Durmadan yürüyor, çoğu zaman koşuyor. Koştukça yoruluyor, yoruldukça menzile ulaşamama düşüncesi ağır basıyor. Şükrün yerine isyan var onda. Menzile giden yolda ayağına takılan her taşa, her geç kalışa isyan. Önüne çıkan her engele karşı öfke.

Bir gayesi var şevkin evet, ama ilkeleri de var. Onun için asıl mesele gayeye hangi yoldan ve hangi vasıtalarla gidildiği.

Hırs ise ilkesiz. Onun da gayesi var. Fakat gayesine ulaşmaya öyle şartlanmış ki, hangi yoldan hangi vasıtalarla gidildiği onu ilgilendirmiyor.

Bediüzzaman, ‘Gâye-i hayâl olmazsa, veyâhut nisyan veyâ tenâsi edilse; ezhan enelere dönüp, etrâfında gezerler’ diyor.

Pür hakikat bir tespit. Yalnız gâye-i hayale hırsla değil, şevkle kanatlanılmalı.

Şevkle kanatlanılmışsa gâye-i hayale, bir adamın himmeti, milleti kadar büyür. Ene nahnüde erir. Bir iken milyon olur.

Hırsla kanatlanılmışsa gâye-i hayale, koca bir milletin himmeti, bir adam kadar küçülür. Nahnü enede kaybolur. Milyon iken bir olur.

  19.03.2014

© 2021 karakalem.net, Oktay Gökkoca



© 2000-2021 Karakalem Yayıncılık Ltd. Şti.
Tel: (0212) 511 7141  GSM: (0543) 904 6015
E-mail: karakalem@karakalem.net
Program & tasarım: Orhan Aykut