SLOGANİK SAVUNMA, kuru ve kırıcı bir savunma. Sözden öte geçmeyen taraftarlık, özden uzaklığın göstergesi. Konuşurken mangalda kül bırakmamak uygulamaya gelince aynı hassasiyetliği göstermemek; pişmemişliğin, hamlığın açık ifadesi değil mi?
Konuşuyor olmak için konuşmak kelam israfından, zihin dağıtmak, kalbi meşgul etmekten başka nedir? Yüz kelam etmektense bir amel işlemek bin defa evla değil mi? Konuşanlar isabet edenler değildir; isabet edenler; özü gösteren, özü işaret eden az konuşanlardır.
Taraftarane bahsettiklerini biraz yaşamak, bin söze bedel değil midir? O hasletleri üzerinde göstermek, hale taşımak; bin def a kalden iyidir.
İnandım dediğini yaşamak öyle söz söylemek gibi kolay değil. Kolayı tercih edenler konuşur da konuşur; ahkâm keserler, nizamat verirler, isabetliklerinden dem vururlar. Tevillere yeltenir, en açık hükümleri eğer, hakikati büker; güya gerçeği gösterecek, doğru olanı söyleyecek.
Ham kelam, olmamış meyve gibi dinleyeni doyurmaz. Ateşli konuşma; ham halli olduktan sonra neye yarar? Cümlelerin süslü, sözlerin cilalı olması ne ifade eder; içi yaşanmışlıkla dolmadıkça, hayata taşınmadıkça.
Hangi büyük zatlar çok konuşmuş da büyük olmuş? Onların büyük kılan kelamdan çok kalbi yaşantıları, akıllarını yerinde kullanarak özü gösteren az konuşmaları. Önde görülmek uğruna lüzumsuz konuşmalarla zihinleri meşgul etmek, zaman çalmak, hak ihlali değil midir?
İnsanlar konuşa konuşa anlaşırmış; anlamak isteyenler için doğru, anlamadığı halde konuşmak “anlam” ı daha anlaşılmaz kılmaz mı?
Hele zan bulaşmış, gıybete giden konuşmalar; manevi hasseleri zedeler, idraki dağınıklığa sevk eder, gönlü sıkar, vicdanı rahatsız eder. Nefse zevk veren böyle meclislerden kaçabildiğin kadar kaçmak, sessizliğe sığınmak en iyi bir hal olmalı.
Etrafa sözle nizamat vereceğine kendi hal-i pürmelaline bakmak ne güzel bir haslet, ne örnek bir hal… Bahsedilen güzelliği üzerinde göstermek; eliyle, gözüyle, kulağı, ayağıyla vd. azalarıyla hayata akıtmak; hakikatleri hayata taşımanın en hayati yolu. Başka bir yol var mı?
