AYNI YOLDAN gitme sonucu değiştirmiyor ve netice vermiyorsa, yolu ve yöntemi değiştirmeli değil mi? Değişik düşünmekten korkmalı, farklı bakıştan ürkmeli, başka tarzı terslemeli mi?
İsabet etmenin, yanılmanın ölçüsü ne? Yanılmak, hata yapmak, hatayı fark edip geri dönmek; insanın insan olduğu başka nasıl anlaşılır? Hatada ısrarı sebat kabul etmek, yanlışta devamı sıdk sanmak; savrulmuşluk, kaymışlık değil de nedir?
Kendinin merkez olmadığını kabul etmek, fikrinin yanlış olduğunu düşünebilmek, hissiyatını karışmış olabileceğini idrak etmek; nefsini yenen, istikameti bulan, sebat ve sıdkı erişendir. Adını öne çıkarmak, fikrini öncelemek, nazarı kendini çevirmek; hakikate ne kadar eriştiğinin, o hakikati ne derece emdiğinin ve özümsediğinin göstergesi olsa gerek.
Hakiki hizmet erlerinde böyle hissi ve nefsi tavırlar ve haller görülmüş mü? Kendilerini saklamışlar, isimlerini gizlemişler; davlarını öne çıkarmışlar, hakikati nazara vermişler, gerçeği göstermişler.
Öylesi erlerden hal devşirmek, tavır taşımak, yaşantı şekli benimsemek; onlara bu şekilde yakın olmalı, o yakınlıkla hakikat hizmetinde yürümeli değil mi? Şekli ve fiziki yakınlıkta değil, kalbi ve fikri yakınlıkta müfritane irtibat; şevk vermek, şevk almak; teselli vermek, teselli almak; yoldaş olmak, yaren olmak… Haliliye mesleğinde “hıllet” esasıyla yürümek…
Yüksek hakikatleri müzakere adına konuşmak, ulvi meseleleri dert edinerek söz söylemek; hayrı yaklaştırır, istikameti yaklaştırır, sıdk ve sebatı yaklaştırır. Yarenlerle yürünen yol; şahsı manevinin yoludur, hata ihtimali az yoldur.
Bir aza hata yaptığında diğerin şefkatli ikazıyla hata hemen giderilir; eller birbiriyle çatışmaz, çarklar birbiriyle çarpışmaz. Âlemde görülen ahenk, küçük âlemler arasında yaşanarak gösterilir ve âlemle ahenkle bütünleşilir.
Akan nehrin kirli olmaması gibi akan sahşı manevi de temizdir; yeniliğe akar, değişime akar; istikamet ittihaddır, isabet ittifaktır; bu istikamet ve isabetle ümmet denizine akar, akarak temizlenir, temizlenerek akar…
Durağan düşünceler, yenilenmeyen fikirler, güncellenmeyen bakışlar; ruhu uçmuş isimlerin ve resimlerin altında boş beklemekten başka bir şey değildir; neticesiz ve sonuçsuz koşu bandında koşmaktan başka bir şey de değildir.
